Kinh nghiệm du lịch Vân Long, Ninh Bình

Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng châu thổ Bắc Bộ là Vân Long, nằm ở phía đông bắc huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Khu bảo tồn này đã được khai thác du lịch từ năm 1998 và hiện là điểm du lịch quan trọng của Việt Nam, được ghi nhận là nơi có hai kỷ lục của Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam năm 2010: “Nơi có số lượng cá thể voọc mông trắng nhiều nhất” và “Nơi có bức tranh tự nhiên lớn nhất”. Năm 1999, Vân Long trở thành khu bảo tồn thiên nhiên và được đưa vào danh sách các khu bảo vệ đất ngập nước cũng như danh mục hệ thống các khu rừng đặc dụng Việt Nam. Kinh nghiệm du lịch Vân Long, Ninh Bình là như thế nào?

Hiện nay, khu du lịch Vân Long đang nhận được sự hỗ trợ của chính phủ Hà Lan, Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF) và Trung tâm Cứu hộ Linh trưởng quý hiếm Cúc Phương để bảo tồn các loài thú quý hiếm. Qua bài viết này, Nhà hàng Tuấn Tú Vân Long muốn giới thiệu thêm về kinh nghiệm du lịch Vân Long, Ninh Bình. Các bạn cùng dõi theo nhé!

Giới thiệu chung về đầm Vân Long – Kinh nghiệm du lịch Vân Long

Từ những năm 1960, một tuyến đê dài hơn 30 km đã được xây dựng bên phía tả ngạn để kiểm soát lũ lụt sông Đáy, làm cho Vân Long trở thành một khu vực đất ngập nước rộng lớn hơn 3.500ha, thu hút những loài chim di cư dừng chân kiếm ăn trên đường đi. Những ngọn núi bị cô lập trên những đảo đá giữa thung lũng nước lớn đã “tình cờ” trở thành một nơi trú ẩn cho nhiều loài động vật và thực vật trốn thoát khỏi sự tàn phá của con người.

Tuy nhiên, sự tình cờ đáng chú ý nhất phải kể đến khi các chuyên gia nước ngoài phát hiện Vân Long đang có hơn 40 cá thể voọc mông trắng sinh sống. Phát hiện này đã khiến giới khoa học bất ngờ, bởi voọc quần đùi trắng là một loài có nguy cơ tuyệt chủng cao, được ghi nhận trong sách đỏ thế giới. Trước đó, loài động vật này chỉ được biết đến tại VQG Cúc Phương. Việc nghiên cứu khu vực đầm Vân Long đã khiến cho các nhà khoa học từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, bởi hệ động thực vật tại đây rất đặc trưng cho hai hệ sinh thái khác nhau là núi đá vôi và đất ngập nước của vùng châu thổ sông Hồng.

Ngoài voọc mông trắng, tại Vân Long còn tồn tại nhiều loài động vật và thực vật được ghi nhận trong sách đỏ Việt Nam như tuế lá rộng, mã tiền, lát hoa, gấu ngựa, báo gấm, kỳ đà hoa… Đặc biệt, ở đây còn có một loài côn trùng gần như bị coi là tuyệt chủng, đó là loài cà cuống thuộc họ chân bơi. Môi trường nước trong lành là điều kiện để loài côn trùng này có thể sinh sống tại đây.

Vân Long là một khu vực đa dạng sinh học với diện tích rộng lớn, bao gồm nhiều hệ sinh thái khác nhau. Trong số này, hệ sinh thái đá vôi là nơi sinh sống của quần thể voọc quần đùi lớn nhất ở Việt Nam với khoảng trên 100 cá thể. Ngoài ra, còn có hai hệ sinh thái chính là đất ngập nước và rừng trên núi đá vôi, cùng với hệ sinh thái đồng ruộng, bãi cỏ, nương rẫy và hệ sinh thái làng bản. Hệ động thực vật tại Vân Long rất đặc trưng cho hai hệ sinh thái này, đồng thời là nơi quý hiếm để nghiên cứu đa dạng sinh học, đặc biệt là loài voọc quần đùi lớn nhất của Việt Nam.

Khu vực này có tổng cộng 722 loài thực vật, trong đó 687 loài bậc cao có mạch thuộc 451 chi, 144 họ và 35 loài thực vật thủy sinh. Trong số này, có 8 loài được ghi nhận trong sách đỏ Việt Nam năm 1996, bao gồm kiêng, lát hoa, tuế lá rộng, cốt toái bổ, sắng bách bộ, mã tiền, hoa tán và Sưa Bắc bộ.

Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long là một trong những hệ sinh thái động vật phong phú nhất với tổng cộng 39 loài động vật thuộc 19 họ và 8 bộ, trong đó có 12 loài động vật quý hiếm như voọc quần đùi, gấu ngựa, sơn dương, khỉ mặt đỏ, báo hoa mai và báo gấm. Hệ sinh thái ếch nhái bò sát cũng rất đa dạng với tổng cộng 38 loài thuộc 16 họ và 3 bộ, trong đó có 9 loài được ghi nhận trong sách đỏ Việt Nam như rắn hổ chúa, kỳ đà hoa, trăn đất, rắn ráo trâu và rắn sọc đầu đỏ.

Khu vực đầm lầy và ruộng lúa của Vân Long cũng có khả năng hình thành một vườn chim với tổng cộng 100 loài chim thuộc 39 họ và 13 bộ. Các loài chim nước di cư như sâm cầm cũng thường xuất hiện tại đây. Ngoài ra, đại bàng Bonelli cũng được ghi nhận sinh sống tại Vân Long, đây là điểm duy nhất tại Việt Nam có chính xác loài này. Nơi đây cũng là môi trường sống của các loài côn trùng quý hiếm, trong đó có cà cuống, đã được đưa vào sách đỏ Việt Nam. Cà cuống không chỉ có giá trị dược lý mà còn là một biểu hiện cho sự trong sạch của môi trường nước, giúp tiêu diệt một số loài thân mềm mang bệnh ký sinh trùng và ốc bươu vàng trong ăn uống của con người.

Đi du lịch Vân Long vào thời gian nào?

Nằm giữa thung lũng với bốn bề là những dãy núi đá vôi hùng vĩ, Vân Long là một điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn ở huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Mùa nào trong năm, Vân Long cũng luôn thu hút du khách đến tham quan. Tuy nhiên, có một số thời điểm đặc biệt mà du khách nên cân nhắc trước khi quyết định đến Vân Long.

Trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 6 hàng năm, mặt nước Vân Long sẽ rực rỡ một màu hồng của hoa sen nở, tạo nên khung cảnh rất đẹp và lãng mạn.

Còn vào mùa khô, từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, Vân Long trở thành tổ của nhiều loài chim nước phương Bắc. Toàn bộ đầm Vân Long sẽ tràn ngập sắc trắng của những đàn chim trắng, lên đến cả nghìn con bay về trú ngụ, tạo nên một khung cảnh nên thơ và đặc biệt.

Hướng dẫn đi tới đầm Vân Long – Kinh nghiệm du lịch Vân Long

Đi tới Ninh Bình

Để đến được Ninh Bình, có nhiều lựa chọn về phương tiện giao thông như sau:

• Đường bộ: Ninh Bình là một điểm nút giao thông quan trọng, có tổng cộng 9 quốc lộ (trong đó có 6 quốc lộ khởi đầu và 3 quốc lộ đi qua) dàn đều trên tất cả các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh. Vì vậy, phương tiện thuận lợi nhất để đến với Ninh Bình chính là thông qua hệ thống giao thông đường bộ.
• Phương tiện công cộng: Các tuyến xe đi Ninh Bình từ Hà Nội thường xuất phát từ bến xe Giáp Bát và kết thúc ở bến xe trung tâm Ninh Bình. Ngoài ra, từ Hà Nội các bạn có thể sử dụng bất cứ một tuyến xe nào khác đi vào các tỉnh miền Trung hay miền Nam.
• Phương tiện cá nhân: Nếu sử dụng phương tiện ô tô, các bạn có thể đi theo đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ – Ninh Bình hoặc đi theo đường QL1A cũ qua Hà Nam rồi đi theo hướng Ninh Bình Thanh Hóa. Nếu sử dụng phương tiện xe máy, các bạn cũng có thể đi theo đường QL1A cũ qua Hà Nam rồi đi theo hướng Ninh Bình Thanh Hóa.
• Đường sắt: Ninh Bình có trục đô thị Tam Điệp – Ninh Bình nằm trên tuyến đường sắt Bắc-Nam. Trên địa bàn tỉnh có các ga Ninh Bình, ga Cầu Yên, ga Ghềnh và ga Đồng Giao. Các bạn có thể dễ dàng đến với Ninh Bình bằng các chuyến tàu Thống Nhất, như SE1 (19h30), SE3 (22h00), SE5 (9h00), SE7 (6h00) và SE19 (20h05) từ Hà Nội hoặc SE8 từ Sài Gòn.

Từ Ninh Bình đi Vân Long – Kinh nghiệm du lịch Vân Long

Để đến Vân Long từ trung tâm Thành phố Ninh Bình, khoảng cách cần đi là hơn 20km. Nếu bạn di chuyển bằng phương tiện cá nhân, bạn có thể chạy ngược lại theo hướng QL 1A từ Ninh Bình đến Ngã 3 Gián Khẩu (Đường 477), sau đó rẽ trái và đi khoảng 5km đến Chợ Vân Long, rồi rẽ phải để đi vào và tiếp tục đi khoảng 2km nữa để đến bến thuyền Vân Long.

Ngoài ra, tại Thành phố Ninh Bình có hai tuyến xe buýt là 01-09 đi qua Đường 477, đây là con đường cắt ngang gần nhất với khu bảo tồn Vân Long. Nếu có thời gian và muốn trải nghiệm, bạn có thể thử sử dụng phương tiện công cộng này.

Lưu trú tại Vân Long

Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long là một địa điểm lý tưởng để trải nghiệm homestay. Khi đến đây, du khách có thể lựa chọn nghỉ dưỡng homestay để cùng ăn, ở và làm việc với người dân bản địa. Với hình thức homestay, du khách sẽ sử dụng các vật dụng dân dã trong cuộc sống như quạt nan, giường tre và uống nước vối hay nước chè xanh. Du khách còn có thể tham gia vào các hoạt động của người dân bản địa như cấy, làm đất, bắt cua, tát nước bằng gầu sòng, gầu dây, móc cua ở bờ ruộng, cất vó, đánh dậm, xay lúa, giã gạo và nấu ăn bằng bếp củi. Homestay tại Vân Long không chỉ giúp du khách tìm hiểu văn hóa và phong tục địa phương mà còn giúp bảo tồn và phát triển kinh tế cho người dân địa phương.

Nhà hàng tại Vân Long – Kinh nghiệm du lịch Vân Long

Xung quanh khu bảo tồn Vân Long có nhiều nhà hàng phục vụ du khách với các món ăn đặc trưng của vùng đất Ninh Bình. Các nhà hàng này tập trung chủ yếu ở khu vực bến thuyền Vân Long và chợ Vân Long.

Một số nhà hàng ở Vân Long được đánh giá tốt bởi du khách gồm nhà hàng Tuấn Tú Vân Long và nhà hàng Trần Anh. Nhà hàng Vân Long có không gian thoáng mát, nằm bên cạnh bến thuyền và có thực đơn đa dạng, phong phú với các món ăn đặc sản như chả cá Ninh Bình, gà nướng, lươn chiên xù. Nhà hàng Trần Anh cũng có không gian rộng rãi, nằm ở khu vực chợ Vân Long, với các món ăn đa dạng từ các món ăn truyền thống đến các món ăn hiện đại.

Ngoài ra, du khách cũng có thể thưởng thức các món ăn đặc sản tại các quán ăn nhỏ xung quanh khu vực Vân Long, như các quán phở, bún, cháo v.v. Tuy nhiên, khi thưởng thức các món ăn đặc sản, du khách cần lưu ý về vệ sinh thực phẩm và chọn những nơi có uy tín để đảm bảo sức khỏe.

Các tuyến du lịch ở Vân Long

Vùng đất ngập nước Vân Long không chỉ là một khu bảo tồn thiên nhiên, nó còn là một điểm đến hấp dẫn với cảnh quan đẹp. Khi thuyền lướt trên mặt nước đầm Vân Long, du khách sẽ nhìn thấy một bức tranh thuỷ mặc phản chiếu rõ từng nét của những khối núi đá vôi đặc trưng như núi Mèo Cào, núi Mâm Xôi, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Nghiên, núi Mồ Côi, núi Cô Tiên… Cảnh tượng này khiến Vân Long được mệnh danh là “vịnh không sóng”. Tuy nhiên, mặt nước ở đây không có màu xanh sapphire của biển, mà trong vắt và hiện rõ những lớp rong rêu dưới đáy.

Ngoài ra, khu Vân Long còn có khoảng 1000 hang động đẹp. Nhiều hang động lớn có giá trị phát triển du lịch như: Hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh. Trong đó, hang Cá dài 250m, cao 8m và rộng 10m là một hang động rất đẹp. Nó là nơi quần tụ và sinh sản của nhiều loài cá như cá trê, cá rô, cá chuối. Còn hang Bóng dài hơn 100m, và hang Duối có 4 tầng, hang Cánh Cổng là những hang động khác đáng chú ý tại Vân Long.

Ăn gì khi du lịch Vân Long – Kinh nghiệm du lịch Vân Long

Cơm cháy Ninh Bình

Cơm cháy là một món ăn đặc trưng của Ninh Bình, dù không phải là món ăn cổ truyền của vùng đất này. Món ăn này được sáng tạo ra bởi một người con cố đô và đã được lưu giữ và phát triển cho đến ngày nay. Cơm cháy là một món ăn đơn giản, thể hiện sự khéo léo của bàn tay người làm bếp và đã được truyền lại qua nhiều thế hệ. Với vị ngọt thanh của cơm, vị mặn của nước mắm pha chế, hương thơm của hành, tỏi, cơm cháy đã trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng và được yêu thích của Ninh Bình.

Thịt dê núi Ninh Bình

Thịt dê Núi Ninh Bình có vị thơm đặc trưng, săn chắc và ít mỡ. Các đặc tính này được cho là bởi vì khu vực này có nhiều núi đá, khiến cho dê phải chạy nhảy nhiều hơn, từ đó phát triển cơ thể săn chắc hơn so với dê chăn thả trên đồi. Bên cạnh đó, địa hình của Ninh Bình với núi đá vôi ngập nước cho phép mọc nhiều loại rau, cỏ, thảo dược phù hợp với khẩu vị của dê như giò gai, giò vàng, bách bộ, ô zô, lim xẹt, móng bò, dướng, bầu trích, mộc sông, mõm chuột, xoan dù, cà gai leo tạo ra hương vị đặc trưng của thịt dê. Đặc biệt, các loại rau ăn kèm đặc trưng của vùng núi đá cùng với rượu Kim Sơn, rượu cần Nho Quan và cơm cháy Ninh Bình cũng làm nên sự đặc sắc của các món thịt dê Ninh Bình.

Ốc núi Ninh Bình

Loài ốc núi Ninh Bình sống trong các hang đá, chỉ xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8 khi mùa mưa đến. Chúng tập trung nhiều nhất ở các dãy núi đá vôi Tam Điệp, Yên Mô, Nho Quan và Hoa Lư. Tuy nhiên, ốc núi rất hiếm và khó bắt được do sống ẩn trong hang đá, do đó người ta thường phải dậy sớm để bắt chúng khi chúng bò ra kiếm thức ăn. Thịt ốc núi có vị ngọt, thơm mùi thuốc bắc và rất dai và giòn. Nhiều món ăn có thể được chế biến từ ốc núi như nướng, xào me, hấp gừng, luộc xả hết, trộn gỏi hành tây và đều rất hấp dẫn. Tuy nhiên, bởi vì loài ốc này cực kỳ hiếm nên người ta chỉ nên thưởng thức với mục đích giới thiệu đặc sản vùng Ninh Bình, không nên đánh bắt quá nhiều để đảm bảo sự tồn tại của loài này.

Cá chuối nướng Vân Long

Cá chuối nướng Vân Long là một món đặc sản quý của khu du lịch Vân Long ở Ninh Bình. Loài cá chuối này được tìm thấy lần đầu tiên trong hang Cá ở đầm Vân Long. Cá chuối ở Vân Long có thân hình to, tròn và có hình dáng đặc trưng do sống trong các hang động ngập nước. Món cá chuối nướng Vân Long được xem là một trong những ẩm thực đặc sắc của vùng đất phía bắc Gia Viễn.

Một số lịch trình du lịch Vân Long – Kinh nghiệm du lịch Vân Long

Chuyến đi 3 ngày 2 đêm Hà Nội – Cúc Phương – Bái Đính – Tràng An – Vân Long sẽ diễn ra như sau:

Ngày 1: Hà Nội – Ninh Bình – Cúc Phương

Sáng sớm, quý khách sẽ khởi hành từ Hà Nội và mất khoảng 3 tiếng đến cổng vườn quốc gia Cúc Phương. Sau khi đến, quý khách sẽ ăn trưa tại Cúc Phương trước khi bắt đầu chuyến tham quan rừng Cúc Phương, Cây Trò ngàn năm và các địa danh dọc theo chặng đường từ cửa rừng vào trong. Tối đến, quý khách sẽ ngủ một đêm tại Cúc Phương.

Ngày 2: Cúc Phương – Bái Đính – Hoa Lư – Tràng An

Buổi sáng, quý khách sẽ trả phòng và ăn sáng tại Cúc Phương trước khi khởi hành đi chùa Bái Đính – ngôi chùa có quy mô hoành tráng và lớn nhất. Sau đó, quý khách sẽ tiếp tục di chuyển đến cố đô Hoa Lư để thăm đền vua Đinh, vua Lê và khám phá cố đô. Sau khi nghỉ ngơi và ăn trưa, quý khách sẽ tiếp tục di chuyển đến khu du lịch Tràng An và có thể lựa chọn một trong hai tuyến di chuyển ở đây. Buổi chiều, quý khách sẽ trở về Tp. Ninh Bình để nghỉ ngơi, ăn tối và ngủ đêm.

Ngày 3: Ninh Bình – Vân Long – Kênh Gà – Hà Nội

Sáng sớm, quý khách sẽ trả phòng và khởi hành từ Tp. Ninh Bình đi đầm Vân Long. Vân Long cũng là một trong những nơi đã được sử dụng làm bối cảnh cho bộ phim nổi tiếng Kong: Skull Island. Sau đó, quý khách sẽ trở về khu suối nướng nóng Kênh Gà để ăn uống, nghỉ ngơi và tắm suối nước nóng. Buổi chiều, quý khách sẽ trở về Hà Nội kết thúc chuyến đi.

Nhà hàng Tuấn Tú Vân Long xin hẹn gặp lại quý khách!